Op woensdag 22 oktober verwelkomde finalist voorRecht – Rechtspraak de jury van de verkiezing Beste Overheidsinnovatie van het Jaar 2025 bij de rechtbank Noord-Holland in Haarlem om hun innovatie te presenteren. Met de digitale verkenner biedt de Rechtspraak burgers de mogelijkheid om conflicten met verschillende hulpmiddelen zelf op te lossen, waardoor procedures sneller verlopen en de rechtspraak wordt ontlast.

De ochtend begon met een warm welkom, gevolgd door een korte pitch als aanvulling op de onderwerpen die tijdens de eerdere Dragon’s Den niet aan bod waren gekomen.Vervolgens kreeg de jury een presentatie over de routekaart van voorRecht rechtspraak: van de eerste digitale verkenning van een geschil, via een begeleidingstraject naar aan een oplossing of, indien nodig, de stap naar de rechter. Daarna bezochten de juryleden in duo’s verschillende bij de innovatie betrokken medewerkers, die verdere uitleg over verschillende onderdelen en elementen van de innovatie konden geven. Daarbij kwamen onder meer de rol van AI, het design van de website, de rol van zaken begeleiders en de oorsprong van de innovatie aan bod.

De toepassing van AI binnen voorRecht-rechtspraak richt zich op twee hoofdcomponenten: de chatbot en de zaak vergelijker. Het team werkt voor de chatbot samen met rechters en andere professionals om te zorgen dat de gegeven antwoorden juridisch correct zijn. Voordat de chatbot een antwoord formuleert, stelt hij eerst enkele verdiepende vragen aan de gebruiker. Op basis van deze informatie maakt hij een samenvatting van de casus, die door de gebruiker wordt bevestigd, waarna de chatbot drie miljoenen documenten doorzoekt om tot een antwoord te komen. Tegelijkertijd wordt er veel aandacht besteed aan het ontwerp en de toegankelijkheid van de website. Het team test regelmatig wanneer en waarom gebruikers afhaken, en biedt de mogelijkheid aan gebruikers om direct aanbevelingen voor mogelijke verbeteringen te geven.

De innovatie wordt gedragen door een klein, toegewijd team. Bovendien is rondom voorRecht Rechtspraak een breed netwerk ontstaan, de ‘Vrienden van voorRecht’, bestaande uit zo’n tachtig betrokkenen. Dat zijn verschillende personen, van rechters tot leden van ondernemingsraden, verenigingen en maatschappelijke organisaties. Dit netwerk vormt een belangrijke steunpilaar. Hun feedback wordt door het team gezien als een “cadeau” dat helpt de innovatie verder te verbeteren. Een opvallend onderdeel van de innovatie is de functie van de zaak begeleider. Deze begeleiders ondersteunen partijen tijdens het traject en proberen een oplossing te vinden die voor beide partijen bevredigend is. Een van de zaak begeleiders lichtte het als volgt toe: “Bij de rechter is het vaak 1–0 voor een bepaalde partij. Bij voorRecht streven we naar een gelijkspel, waarbij beide partijen tevreden naar huis gaan.”

Aansluitend volgde een bezoek aan de Stijlkamer van de rechtbank Noord-Holland, waar gesprekken tussen conflictpartijen en zaak begeleiders plaatsvinden. Afsluitend werd het bezoek afgesloten met een netwerklunch, waarin de jury, het team van voorRecht – Rechtspraak en diverse betrokkenen uit het netwerk met elkaar in gesprek gingen.